Thursday 26 September 2013

အစဳဇန်ဒုၚ်တၠုၚ် ဂကောံကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုၚ်

ဂကောံကောန်ဒှ်ဒိုက်ပ္ဍဲဍုၚ်မလေဝ်ယှာဂမၠိုၚ် ကဵုဇြဟတ်ထံက်ဂလာန် ပ္တိုန်ထ္ၜး သွက်ဂွံရီုဗၚ်ရနုက်ဗပေၚ် တၚ်အာတ်မိက် သွက်သၟာကမၠောန် ညးဗြဴအပ္ဍဲဍုၚ်တံရ။ “ညးဗြဴဂကူ သဵုမလဳ (Somali) လ္ၚဵုတံ ကၠောန်ဒံၚ်ကမၠောန် နဒဒှ်ကောန်ဍိက်သ္ၚိတုဲ လ္ၚဵုဂှ်ကၠောန်ကမၠောန် ကဝက်အ္ခိၚ် မပ္တံသအးဇ္ၚးသ္ၚိ သအးဇ္ၚးရုၚ်ကမၠောန်” သာ်ဝွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံကောန်ဒှ်ဒဒိုက် သဵုမလဳ ပ္ဍဲဂမ်ပခ်, ဂွာလာလာမ်ပူ မၞုံယၟု သာရေပ်မိုဝ်ဟမေက် ဟီုရ။  မၞိဟ်ဗြဴတံ ညးမနွံမံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မလေဝ်ယှာဏံ ကြပ်ဖအိုတ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ပေါဲပၞာန် ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ဒဒှ်မကၠၚ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဒးဗ္ဒဗ္ဒာဲစမံၚ်ကဵုအထံက်အပၚ်နူမသကလောကောဒေံ ကေုာံ မိသဟာဲဂမၠိုၚ်ရ။ ပွမကၠောန်ကမၠောန် နဒဒှ်ကောန်ဍိက်သ္ၚိဗီုဗီုဏံဂှ် သွက်ညးတံလေဝ် က္လိဂွံအာအခေါၚ်ဒတဴ ဒလိုၚ်အလဵုဇကုဇကုရ။ ကြဴနူတန်တဴပ္ဍဲဍုၚ်မလေဝ်ယှာဏံတုဲ ယဝ်ရညးတံအာစိုပ်ဍုၚ်တတိယတေံမွဲမွဲလေဝ် ပရေၚ်ဆဵုဂဗကမၠောန်ဏံဝွံ ဒှ်အထံက်အရီုသွက်ညးတံ ဂွံဂွံကမၠောန်လောဲရောၚ်ဂှ် ညးတေံထပ်ဟီုလဝ်ပၠန်ရ။ ပြဟ်ပြဟ်ဏံကောန်ဒှ်ဒဒိုက် သိုဝ်မလဳတံ ၜိုတ် ၁၁၇၀ တၠနွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဏံတုဲ ၜိုတ် 90% ပြၚ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်မၞိဟ်ဗြဴတံရ။ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳတၞဟ်ခြာဂှ် ကိစ္စဟွံဇၞော်ပုဟ် သာ်ဝွံ သာရေပ်(Sharif) ပတှေ်ကေတ်လဝ်ရ။ ၜိုန်ရယေန်သၞာၚ်အာဖရိကတံ တၞဟ်ခြာနူယေန်သၞာအာယှဏံကီုလေဝ် ရံၚ်ကဵုပရေၚ်ဘာသာမူသလေမ်တုဲ အခိုက်ကၞာပိုဲ တုပ်သၟဟ်မံၚ်ကဵုမူသလေမ်ပ္ဍဲမလေဝ်ယှာဏံ နွံမံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရောၚ်။

“လိက်တၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးဏံဝွံ သွက်ညးဒှ်ဒဒိုက်ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ မမိက်ထံက်ပၚ်မံၚ် သ္ၚိကၟိန်ဇကုညံၚ်ဂွံစသုၚ်လှဲလး တိုန်ဂှ်လေဝ် ဒှ်အထံက်အပၚ်မွဲသာ်ကီုရောၚ်” သာ်ဝွံ မိုဝ်မိုဝ်ခါၚ် ညးမဒှ်မၞိဟ်ကောပ်ကာဲဒၟံၚ် စပ်ကဵုဂကောံကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ညးဗြဴဗၟာမွဲတၠ ဟီုရ။ အဃောညးတံဒုၚ်ဒၟံၚ်တၠုၚ်ကဵုအစဳဇန် တၞဟ်နကဵုအခေါၚ်ကဵု ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ သွက်ကၠောန်ကမၠောန်ပ္ဍဲဍုၚ်မလေဝ်ယှာဏံဂှ် “ကၠာညးတံဟွံဂွံတိတ်ကၠောန်ကမၠောန်မ္ၚးဏီမ္ဂး ညးဗြဴရိုဝ်ဟေန်ဂျာတံ နွံပၟိက်ဒၟံၚ်ကဵုကတ်ဗ္တောန်ကေတ် ပရေၚ်ပညာ ကေုာံ ပရေၚ်ပကတ်ပကေၚ် လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂမၠိုၚ်ရောၚ်” သာ်ဝွံ မိုဝ်ဟမေတ်သဒခ် (Mohammad Sadek) ညးမကောပ်ကာဲဒၟံၚ်အစဳဇန် သွက်ဂကောံကောန်ဒှ်ဒဒိုက် ဂကူရခေၚ် ရိုဝ်ဟေန်ဂျာ ဟီုရ။ ဒှ်မံၚ်ဓဝိၚ်မွဲသာ်ဂှ် ယဝ်ရကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ စကၠောန်ကမၠောန်မ္ဂး စပ်ကဵုပရေၚ်အထံက်ပၚ်ဂှ် နူဂကောံယူအေန်တံ ဒေါအ်ထောံရောၚ်ဂှ် ညးတေံ ထပ်ဟီုဏာရ။

“ကောန်ညးဒှ်ဒဒိုက်တံဂှ် ၜိုန်ရညးတံလိၚ်ကၠောန်မံၚ် နဒဒှ်ကောန်ဍိက်ပ္ဍဲသ္ၚိကီုလေဝ် အခေါၚ်အရာညးတံဂှ် သ္ဒးနွံကဵုပရေၚ်စဵုဒၞာဂီုကၠီုကီုရောၚ်” သာ်ဝွံ ဒံက်တာအာဲရေန်ဝှာနာန်ဒက်ဇ် (Dr. Irene Fernandez) ညးမကောပ်ကာဲပ္ဍဲဌာနဗဟဵု ထဳဏဂနဳတ (Tenaganita) မွဲတၠ ဟီုရ။ တၚ်ပိုတ်သ္ကုတ်သၟာကမၠောန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်ဖဵုပိုဲသၞောဝ်ဟွံမွဲ တုဲ ဗၠာဲသၟိၚ်ပိုဲဟွံမွဲပ္ဍဲဒၞာဲ တၞဟ်နစဵုဒၞာထိၚ်ဒဝ် အခေါၚ်အရာညးတံရ။ ယဝ်ရပိုဲဟွံစုတ်အခေါၚ်အရာပရေၚ်စဵုဒၞာပ္ဍဲဒၞာဲ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး စဵုကဵုပိုဲစွံအခေါၚ်အရာပရေၚ်စဵုဒၞာပ္ဍဲဒၞာဲ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ကမၠေန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဏံ ပိုဲဟွံဒးဗပေၚ်ဇြဟတ်နူမၞိဟ်မွဲမွဲပုဟ် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံပဵုတုဲအောန်စှေ်အာ ပူဂဵုညးမဒဒုၚ်စသိုၚ် ပွမထ္ၜေက်တုဲကၠောန်မံၚ်ကမၠောန်တံဂှ် ဒံက်တာဝှာနာန်ဒက်ဇ် (Dr Fernandez) ဟီုလဝ်ရ။ သၟာကမၠောန်အပ္ဍဲဍုၚ်လၟိဟ်ဂွံအောန်မံၚ်ဂှ် သွက်ဂွံစဵုဒၞာဂီုကၠီုကဵုအခေါၚ်အရာညးတံဂှ် ဒှ်ဟိုတ်သၞောဝ် ပိုဲဟွံမွဲရောၚ် သ္ဒးဟီုစရ။ သွက်ဂွံစဵုဒၞာကဵုအခေါၚ်အရာညးတံဂှ် လုကဴကာလပိုဲဖန်ဗဒှ်ကဵုညးတံဟွံမာန်ဏီ ပိုဲဟွံထေက်ကဵုကော်ပၠော်ညးတံကဵုကၠောန်ကမၠောန်ပ္ဍဲဍုၚ်ပုဟ်၊ ကောန်ညးဒှ်ဒဒိုက်မအောန်ကဵုဇြဟတ် မ္ဒးဒုၚ်သုၚ်စောဲစကာဒၟံၚ်တုဲတုဲတံဂှ်လေဝ် ညးလၟိဟ်ဂွံအောန်စှေ်အာဂှ်လေဝ် ပိုဲသ္ဒးထေက်ကဵုရီုဗၚ်ညးတံကီုရောၚ် သာ်ဝွံ ဒံက်တာအာဲရေန်ဝှာနာန်ဒက်ဇ် ဟီုရ။

Ref: The Star Online

0 comments:

Post a Comment